İzolasyon ve #evdekal dönemi ile beraber şirketler, okullar ve Bakanlar Kuruluna kadar kamu yoğun şekilde uzaktan toplantıları görüntülü araçlar kullanarak yapıyorlar. Tabi halkımız da yoğun şekilde görüntülü konuşmaları öğrendi. Evlerine izolasyonda büyüklerimizle dahi görüntülü konuşmalar ile hasret gideriyoruz.
Bu imkânları sağlayan araçlara bir göz atalım. Öncelikle WhatsApp birebir veya aynı anda 4 kişiye kadar görüntülü sohbet imkânı sağlıyor. Yerli çözümlerden BİP ise yaygın ve başarılı bir uygulama olarak 10 kişiye kadar görüntülü sohbete izin veriyor.
Özellikle Zoom uygulaması hızlı bir yükselişe geçse de, uygulamayla ilişkili güvenlik açıklarının son dönemde yoğun bir şekilde ortaya çıktığını belirtmeden geçmeyelim. Hatta yakın zamanda Milli Eğitim Bakanlığı bu programın kullanımı ile ilgili bir politikaları olmadığını belirtti. Sonrasında da “canlı sınıf” adı altında kendi hazırladıkları platformu öğretmen ve öğrencilere sundular. Artık öğrenciler sadece televizyondan ders izlemek yanında, etkileşimli canlı sınıflara katılabiliyorlar. Üniversiteler de tüm derslerini uzaktan çevrimiçi biçime çevirdiler. Tüm bu uzaktan ders çalışmalarında eksik kalan tek ayak ise ölçme ve değerlendirme. Bu konuda henüz kayda değer bir yöntem ya da uygulayıcı yok.
Kurumsal toplantı çözümlerinde ise günümüzde Zoom, Webex, GotoMeeting, Meet, Skype, Teams en çok kullanılan uygulamalar. Bunların tamamı da yabancı çözümler. İş dünyasında çok yoğun şekilde kullanılıyorlar.
Sadece birkaç kişilik toplantılar değil, geniş konferanslar için de bu tür uygulamalar kullanılmakta. Örneğin çok yakın zamanda TÜBİTAK’IN Kovid- 19 konusunda yaptığı halka açık konferans tamamen çevrimiçi idi ve yüzlerce kişi YouTube üzerinden izledi.
Elbette bu yabancı uygulamalar ile yapılan görüşmelerde hassas bilgilerin güvende olamayabileceğini akıldan çıkarmamak lazım. Bunun alternatifi yerli uygulamalar da mevcut. Özellikle Karel’in Bulutta Video Konferans uygulaması yerli kurumsal uygulamalar arasında dikkat çekiyor. Yüzlerce katılımcı olan toplantıları, toplantı ile aynı anda YouTube’da da canlı sunabilen bu platform, bugün, kritik önemde kamu kurumlarında, STK ve özel şirket toplantılarında aktif olarak kullanılıyor. Karel’in yanında Netaş’ın da bir ürününün bulunduğu bu alanda, Havelsan da güvenlik odaklı bir platform hazırlığı yaptığını duyurdu.
Benim hissettiğim önümüzdeki bir sene, çok daha düşük yoğunlukta olsa da kendimizi korumada tutmamız gerekecek. Diğer yandan, uzaktan görüşme ve toplantıların da oldukça işlevli olduğunu gördük. Hatta yüz yüze toplantılardan daha odaklı olduğu dahi söylenebilir. Bu nedenlerle, bu bir araya getirme uygulamaları konusunda hızlı bir geçiş yaşanacağı söylenebilir.
Ancak bu sayısallaşmanın yerli uygulamalarla olması çok önemli. Bunun üç sebebi var. Birincisi, görüşmenin noktadan noktaya akışında, trafik hiçbir şekilde yurt dışına çıkmamalı. Tüm sunucu sistemler de yurt içinde olmalı. İkincisi, bu uygulamaların yazılımları burada geliştirilmeli, istenirse Türkiye’de güvenlik anlamında sertifikasyona tabi tutulabilmeli. Üçüncüsü de, para. Elbette bu iş için Türkiye’de tüketiciler bir para harcayacaksa, bu TL olmalı ve Türkiye’de kalmalı.
İzolasyonun hızlandırdığı teknolojik gelişmeleri izlemeye devam ediyoruz.
Sağlıcakla kalın.
